Ar-ge merkezi kuranlar kazandı

Başar ŞEKER / Refleks -

Adana Sanayi Odası (ADASO), 2023 yılı hedeflerine kilitlenmiş Türkiye ekonomisinin en önemli kilometre taşlarından olan ar-ge ve tasarım merkezlerinin uygulama süreçleri hakkında sanayicileri bilgilendirmek amacıyla bir toplantı düzenledi. Toplantıda Adana Üniversite-Sanayi İşbirliği Merkezi (ÜSİM) Koordinatörü Doç. Dr. Mustafa Güneş, ar-ge ve tasarım merkezi destekleri hakkında bilgiler verirken; Marmara Üniversitesi İnovasyon ve Teknoloji Transfer Ofisi Koordinatörü Dr. Ahmet Feyzioğlu, ar-ge ve tasarım merkezi stratejisinin nasıl olması gerektiğini anlattı. Toplantının son bölümünde ise Adana’nın ar-ge merkezine sahip ilk iki şirketi olan Temsa ve Güney Çelik’in yetkilileri katılımcılarla deneyimlerini paylaştı.

AR-GE MERKEZLERİNİN İLK MİMARI

Temsa Ar-Ge Direktörü Mustafa Gürcan, 2008 yılında ar-ge merkezi sertifikasını Türkiye’de alan ilk şirket olduklarını, o tarihten sonra doğalgazlıdan elektrikliye otobüs üretiminde birçok ilke imza attıklarını vurguladı. Gürcan, “Yenilikçilik, Temsa’nın üretiminin her aşamasında var. Ar-ge merkezi sayesinde bu inovasyon süreci hızlandı. Eğer ar-ge merkezi olmasaydı, Temsa bu inovatif üretimleri yine gerçekleştirirdi; ancak belki biraz zaman alırdı” dedi. Gürcan, “Temsa, 2002-2008 yılları arasında 19 ar-ge projesi gerçekleştirirken; 2008-2017 arasında bu sayıyı 76’ya çıkardı. Ve 2008 yılında ürün gamında 5 farklı araç türü bulunan Temsa’nın 2017’deki ürün gamında 25 farklı araç türü yer alıyor” ifadelerini kullandı. Gürcan, şöyle devam etti: “Temsa; Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın 2016 Ar-Ge Merkezleri Performans Endeksi’nde tüm sektörler içerisindeki genel sıralamasında Türkiye 6’ncısı olurken; yine aynı endekste otomotiv sektörünün hem işbirliği ve etkileşim sıralamasında hem fikri mülkiyet yetkinliği sıralamasında hem de genel sıralamasında Türkiye 1’incisiydi.”

İNANDIK VE BAŞARDIK

Güney Çelik Yönetim Kurulu Üyesi Ferhat Akgüngör ise firmalarının ar-ge merkezi serüvenine ilişkin, “2010 yılında çekirdek bir kadro ile çıkılan ar-ge yolculuğumuzda 2014’te ar-ge merkezi sertifikamızı aldık ve bu alanda kendi sektörümüzdeki ilk firma olduk. Bugüne kadar 13 adet TÜBİTAK projesi başvurusu yaptık, bunun 6’sı tamamlandı, 3’ü devam ediyor. Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı çatısı altında yapılan çalışmalar ile birlikte proje sayımız 32’ye çıktı” bilgisini paylaştı. Akgüngör, “Ar-ge merkezimiz sayesinde hayata geçirdiğimiz Asit Geri Kazanım Projesi ile üretimde ton başına hidroklorik asit miktarını yüzde 82 oranında düşürdük; PC Strand fabrikamızda tavlama makinesi geliştirdik ve üretimde aylık fire ve hurda miktarını yüzde 70 oranında azalttık; geliştirdiğimiz elektrik akımı ile çinko fosfat kaplama prosesi sayesinde ise üretimde maliyetleri ton başına yüzde 83 oranında düşürdük” dedi. Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescil edilmiş 3 faydalı model ve 2 patent alımı yapıldığını aktaran Akgüngör, son olarak şunları söyledi: “Biz ar-ge’ye inandık. Ar-ge ya da tasarım merkezi kurmak isteyen firmalar kesinlikle yapmış olmak için yapmasınlar, uzun vadeli düşünsünler. Bizim, 2017 yılında gerçekleştirdiğimiz ihracatın yüzde 30’u ar-ge merkezimizdeki çıktılardan geldi.”

HEDEF KATMA DEĞER YARATMAK

28.02.2008 tarihli ve 5746 sayılı Araştırma Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun kapsamında düzenlenen ar-ge ve tasarım merkezleri, bünyesinde kurulan şirketlere birtakım vergisel avantajlar ve sigorta primi desteği sağlıyor. Ar-ge merkezlerinde araştırmacı ve teknisyen statüsünde çalışacak en az 15 tam zamanlı ar-ge personeline sahip olunması zorunluluğu varken; tasarım merkezlerinde ise tasarımcı ve teknisyen statüsünde çalışacak en az 10 tam zamanlı tasarım personeline sahip olunması zorunluluğu bulunuyor. Her iki merkezin faaliyetlerinin yurtiçinde yapılması şartı aranıyor. Düzenleme ile teknolojik bilgi üretilmesi, üründe ve üretim süreçlerinde yenilik yapılması, ürün kalitesi ve standardının yükseltilmesi, teknolojik bilginin ticarileştirilmesi, ar-ge ve yeniliğe yönelik doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının ülkeye girişinin hızlandırılması, ar-ge personeli ve nitelikli işgücü istihdamının artırılması hedefleniyor.

Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı verilerine göre, Refleks’in yayın yaptığı Doğu Akdeniz Bölgesi’ndeki 19 firmada ar-ge merkezi, 5 firmada tasarım merkezi bulunuyor.

AR-GE MERKEZİ

TASARIM MERKEZİ