Dünyada gıda ve beslenmeye ilişkin sorunları analiz etmek ve
somut çözüm önerileri geliştirmek amacıyla kurulan Barilla Gıda ve Beslenme
Vakfı (BCFN), gıdaların ve beslenme alışkanlıklarımızın dünyada yarattığı
etkilerin tüm yönleriyle ele alındığı Uluslararası Gıda ve Beslenme Forumu'nun
9'uncusuna ev sahipliği yaptı. 27-28 Kasım tarihlerinde Milano’da gerçekleştirilen
ve gıda, beslenme, tarım konusunda dünyanın dört bir yanından yüzlerce gıda
uzmanı, bilim insanı, fikir önderi, aktivist ve paydaşı ağırlayan
organizasyonda tüm zamanların en kapsamlı “Gıda Sürdürülebilirlik Endeksi’nin
(GSE) üçüncüsü de yayımlandı.
Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ’ne uygun
bir metodoloji ışığında hazırlanan; gıda ile beslenme açısından dünyanın en
sürdürülebilir ülkelerini küresel ölçekte belirleyen endeks, bu yıl yeni
kriterler eklenerek daha rafine hale getirildi ve güçlendirildi. Sürdürülebilir
tarım, beslenme sorunları ve gıda kaybı ve israfı olmak üzere üç temel
başlıkta, 37 gösterge ve 90 kriter üzerinden yapılan değerlendirmeyle
hesaplanan GSE'nin 2018 versiyonuna 33 ülke daha eklendi.
Bu yıl sürdürülebilir kalkınma için en verimli gıda
uygulamalarına odaklanan Gıda Sürdürülebilirlik Endeksi’nde 35 yüksek gelirli,
23 orta gelirli, 9 düşük gelirli toplam 67 ülke yer aldı. Aralarında
Türkiye'nin de yer aldığı bu ülkelerin, küresel gayrisafi yurtiçi hasılanın yüzde
90'ından fazlasını ve küresel nüfusun beşte dördünü temsil ettiği açıklandı.
GSE’yle birlikte yayınlanan, sürdürülebilir kalkınma hedefleri ve gıda
sürdürülebilirliği uygulamalarına dair saptama ve önerileri içeren raporda,
daha sürdürülebilir bir gelecek için beslenme ilkeleri geliştirme, tarım
ekolojisi uygulamaları ve tarım üreticileriyle satın alanlar arasında bağ kuran
dijital teknolojilerin öneminin altı çizildi.
Refleks
FRANSA LİDERLİĞİ ELDEN BIRAKMADI
Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine ulaşılmasında büyük önem
taşıyan gıda sürdürülebilirliği alanındaki en iyi uygulamalara odaklanan
GSE'nde bu yıl ilk sırayı 76,1 puanla Fransa aldı. Fransa’yı 75,6 puanla
Hollanda, 75,3 puanla Kanada, 74,1 puanla Finlandiya, 73,8 puanla Japonya takip
etti. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün tahminlerine göre, küresel
olarak üretilen tüm yiyeceklerin üçte birinin kayıp veya israf edildiği
günümüzde, Fransa bu tür kayıpları önleme konusunda uyguladığı politikalar ve
aldığı tedbirlerle dünyaya öncülük etti.
Fransa, özellikle süpermarketlerde satılamayan yenilebilir
durumdaki gıdaların yoksul topluluklara yardım eden kuruluşlara bağışlanmasına
yönelik yürürlüğe soktuğu başarılı uygulamayla gıda israfları başlığında ön
plana çıktı. GSE’nin lideri olan Fransa, sürdürülebilir tarım konusunda 67 ülke
arasında 20'nci, beslenme sorunları konusunda ise 8'inci sırada yer bulabildi.
Barilla Gıda ve Beslenme Vakfı ve The Economist Intelligence Unit (EIU) iş
birliği ile oluşturulan endeksin sürdürülebilir tarım başlığındaki lideri
Avusturya, beslenme konusundaki lideri ise Japonya oldu.
KOLOMBİYA VE RUANDA DİKKAT ÇEKTİ
Başarılı sürdürülebilir tarım uygulamaları ile dikkat çeken
Kolombiya, orta gelirli ülkeler arasında en yüksek skora sahip ülke oldu.
Kolombiya’nın su yönetimi ve arazi korumaya yönelik tarımsal uygulamaları,
ülkeyi özellikle sürdürülebilir tarım kategorisinde ön sıralara taşıdı. Ancak,
Kolombiya’nın gıda ve beslenmeye ilişkin sorunlarının da halen devam ettiği
belirlendi. Kolombiyalı yetişkinlerin yaklaşık yüzde 60'ının aşırı kilo
problemiyle mücadele ettiği belirtildi.
Bu yıl düşük gelirli ülkeler arasında öne çıkan ülke ise Ruanda
oldu. Beslenme sorunları kategorisinde yüksek performans sergileyen Ruanda’da
en çok tüketilen gıdaların; şeker, et, doymuş yağ ve sodyum bakımından nispeten
düşük olan besinlerden oluştuğu belirtildi. Sahra-altı Afrika bölgesinde mikro
besin yetersizliği açısından en iyi performansı gösteren Ruanda, tatlı su
çekilmesinin sürdürülebilirliğine yönelik tarımsal uygulamalar ile de yüksek
puan aldı. Ülkenin en büyük sorunu ise yetersiz beslenme. Gıda ve Tarım
Örgütü’nün verilerine göre Ruanda nüfusunun yüzde 41,1’i yetersiz besleniyor.
Yüksek gelir grubundaki ülkelerde ise Almanya 16, İspanya 19,
Çin 23, İngiltere 24, ABD 26, İtalya ise 28'inci sırada yer aldı. Birleşik Arap
Emirlikleri, GSE'nin genel sıralamasında ve gıda kaybı ve israfı kategorisinde
sonuncu oldu. Bu yıl sürdürülebilir tarım kategorisinin sonuncusu Güney Afrika
olurken, beslenme sorunları kategorisinin en altında ise Mozambik yer aldı.
TÜRKİYE GENEL SIRALAMADA GERİDE KALDI
Türkiye, GSE'nde, 17 başlıkta iyi, 11 başlıkta orta, 9 başlıkta
ise düşük puan alarak; genel sıralamada 60,1 puan ile 58'inci sırada yer buldu.
"Gıda Kaybı ve İsrafı" başlığındaki değerlendirmede gıda kaybı,
tüketici düzeyinde gıda atıkları başlıklarında iyi bir puan alan Türkiye, bu
iki önemli konuyla ilgili yasal düzenleme ve yatırım eksikliğine ek olarak
dağıtım seviyesinde yaşanan kayıplar nedeniyle bu başlıkta en sondaki üç ülke
arasında yer aldı.
"Sürdürülebilir Tarım" başlığında 35'inci sırayı alan
Türkiye, şu kategorilerde yüksek puan aldı; tarımın su üzerindeki çevresel
etkisi, su çekilmesinin sürdürülebilirliği, su yönetimi, hayvan yemi ve
biyoyakıtlar üzerindeki etki, arazi mülkiyeti, tarımsal sistemin
çeşitlendirilmesi, çevresel biyoçeşitlilik, tarımın atmosfere çevresel etkisi,
iklim değişikliğini önleme ve sürdürülebilir tarıma yatırım fırsatları. Ancak
sürdürülebilir balıkçılık, tarımın çevresel etkisi, arazi kullanımı, tarımsal destekleme,
arazi kullanıcıları alanlarında ortalamanın altında kaldı.
Türkiye, "Beslenme Sorunları" başlığında ise iyi bir
performans sergileyerek 33'üncü sırada yer buldu. Özellikle yetersiz beslenmeyi
önlemede iyi bir performans gösteren Türkiye, yaşam kalitesi başlığında yüksek
puan alırken, aşırı beslenme ve obezite ülkede önemli bir sorun olarak
vurgulandı. Türkiye diyet konusunda ise orta bir performans sergiledi.
Sürdürülebilir bir gıda sistemi oluşturmanın önemini
vurgulayan The
Economist Intellegence Unit Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Martin Koehring;
“Küresel çapta 2030 yılına dek sürdürülebilir kalkınma hedeflerimize ulaşmayı
amaçlıyoruz. Sürdürülebilir kalkınma hedeflerinin gıda sisteminin ekonomik,
sosyal ve çevresel boyutları ile arasında güçlü bir bağlantı var. Gıda
Sürdürülebilirlik Endeksi ile ülkeleri tüm bu boyutları göz önünde bulundurarak
inceliyor, gıda sistemlerinin karşılaştırılmasına olanak sağlıyoruz. Yaptığımız
bu detaylı çalışmanın sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşmamıza büyük
katkıları olacağına inanıyoruz” dedi.
YORUMLAR