41 Doğu Akdeniz devinden 64 milyar lira

İstanbul Sanayi Odası'nın (İSO) Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu-2018 Listesi'nde, toplamda 64 milyar liralık üretimden net satış gerçekleştiren 41 Doğu Akdeniz firması yer aldı. Tosyalı Holding'in Japon ortağıyla Osmaniye'de kurduğu Tosyalı Toyo Çelik A.Ş., geçen yılki 2,4 milyar liralık üretimden net satışı ile listeye 72'nci sıradan giriş yaptı.

Başar ŞEKER / Refleks -

İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) yarım asrı deviren ve ülkemizde sanayi sektörünün en değerli verilerini oluşturan ‘Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu’ (İSO 500) araştırmasının 2018 yılı sonuçları açıklandı. Geçen yıl 79 milyar liralık üretimden net satış gerçekleştiren Tüpraş’ın bir kez daha ipi göğüslediği listede Doğu Akdeniz’den 41 sanayi kuruluşu yer aldı. Adana-Mersin-Osmaniye-Hatay-Kahramanmaraş kentlerinin oluşturduğu bölgenin zirvesinde ise, bu yıl da, geçen yıl 15,8 milyar liralık üretimden net satış yapan İskenderun Demir Çelik A.Ş. ipi göğüsleyen oldu.


3 KENTTE FİRMA SAYISI AZALDI

İSO 500’ün Doğu Akdeniz listesinde, bağlı bulundukları odalara göre sınıflanan 41 sanayi kuruluşunun ayrı ayrı 11’i Adana ve Hatay’da, 9’u Mersin’de, 8’i Kahramanmaraş’ta, 2’si Osmaniye’de faaliyet gösteriyor. (İSO 500’ün 2017 listesinde Hatay 13, Adana 12, Kahramanmaraş 9 firma ile temsil edilmişti.) 2017’de 42 firmayla 45 milyar liralık üretimden net satış gerçekleştirilen İSO 500’ün Doğu Akdeniz listesinde, bu yıl 41 sanayi devinin gerçekleştirdiği üretimden net satış tutarı 64 milyar lirayı buldu. Listede bu yıl 18 firma, önceki yıla göre sırasını yükseltirken; 16’sı geriledi. 6 firmanın ilk kez bu yıl girdiği listede, sadece İskenderun Demir Çelik A.Ş. sırasını koruyan firma oldu. 

İLÇELERDEN 36 MİLYAR LİRA

Tosçelik Spiral Boru Üretim Sanayi A.Ş.’nin 124 basamaklık, Beyteks Tekstil Sanayi ve Ticaret A.Ş.’nin 109 basamaklık yükselişleriyle ses getirdiği listede yine ilçelerde üretim yapan sanayi devleri öne çıktı. Listede Dörtyol Ticaret ve Sanayi Odası’na kayıtlı 6, İskenderun Ticaret ve Sanayi Odası’na kayıtlı 5, Silifke Ticaret ve Sanayi Odası’na kayıtlı 1 firma yer aldı ve bu firmaların üretimden net satışları 36 milyar lirayı buldu. Öte yandan İSO 500’ün Doğu Akdeniz listesinde 1 milyar liralık üretimden net satış eşiğini geçen firma sayısı da 15 oldu.

TEKNOLOJİDE YİNE SINIFTA KALDIK

Avrupa İstatistik Ofisi’nin (Eurostat) sektörleri teknoloji yoğunluklarına göre sınıflandırdığı verilerinden hareketle; İSO 500’ün Doğu Akdeniz listesinde yer alan sanayi kuruluşlarının yüzde 54’ü düşük teknolojili, yüzde 42’si orta-düşük teknolojili, yüzde 4’ü ise orta-yüksek teknolojili sektörlerde üretimlerini sürdürüyor. İSO 500 listesindeki hiçbir Doğu Akdeniz firması yüksek teknolojili bir sektörde üretim yapmıyor. Listedeki 41 Doğu Akdeniz firmasının 22’si düşük, 17’si orta-düşük ve 2’si orta-yüksek teknolojili sanayi kuruluşları. Doğu Akdeniz’in orta-yüksek teknolojili üretim yapan 2 sanayi kuruluşunun isimleri ise şöyle: Sasa Polyester Sanayi A.Ş. ve Temsa Ulaşım Araçları Sanayi ve Ticaret A.Ş.

TOSYALI TOYO ÇELİK A.Ş. LİSTEYE DAMGA VURDU

Türk özel sektörünün lider yassı çelik ve çelik boru üreticisi Tosyalı Holding’in yüksek teknolojiyle üretilen çelik ürünlerde Japonya’nın ve dünyanın lider şirketlerinden Toyo Kohan arasındaki işbirliğinin sonuçları da İSO 500’de kendini hissettirdi. İki devin bir araya gelerek kurduğu Tosyalı Toyo Çelik A.Ş., 2018 yılında gerçekleştirdiği 2 milyar 411 milyon liralık üretimden net satış ile İSO 500 listesine 72’nci sıradan girerek büyük başarıya imza attı.

Tosyalı Toyo Çelik A.Ş.’nin temeli, yaklaşık 3 yıl süren hazırlık çalışmaları sonucunda 2015 yılının Ocak ayında atıldı. Toplam 650 milyon dolarlık yatırım bedeli ile Osmaniye Organize Sanayi Bölgesi’nde 250 bin metrekarelik alanda kurulu olan tesis, 2016 yılının Aralık ayı itibarıyla deneme üretimlerine başladı ve beraberinde seri üretime geçti. Yüksek teknolojili çelik ürünlerde Türkiye’nin dışa bağımlılığının ortadan kaldırılması hedeflenen bu yatırımla birlikte ithal edilen ürünlerin önemli bir kısmı yurtiçinden karşılanıyor ve böylece cari açığın azalmasına da katkı sağlanıyor.1,2 milyon tonluk haddeleme kapasitesi ile yaklaşık 800 kişinin istihdam edildiği tesislerde teneke, galvanizli sac, boyalı sac, soğuk haddelenmiş sac ve asitli-yağlı rulo üretimi gerçekleştiriliyor. Ambalaj sanayiinden elektrikli ev aletlerine, bilişim ürünlerinden inşaat sektörüne, beyaz eşyadan otomotive kadar geniş bir yelpazede kullanılmakta olan ürünler; sadece Türkiye’nin değil, Avrupa’dan Kafkaslara, Ortadoğu’dan Kuzey Afrika’ya kadar uzanan geniş bir coğrafyanın ihtiyacını karşılıyor.

İSTANBUL SANAYİ ODASI (İSO) - TÜRKİYE'NİN 500 BÜYÜK SANAYİ KURULUŞU (2018)

DOĞU AKDENİZ SIRASI

2018 TÜRKİYE SIRASI

2017 TÜRKİYE SIRASI

SANAYİ KURULUŞU

BAĞLI BULUNDUĞU ODA

TEKNOLOJİ DÜZEYİ

ÜRETİMDEN NET SATIŞLAR (TL)

1

7

7

İskenderun Demir Çelik A.Ş.

İskenderun TSO

Orta-Düşük

  15.795.144.102

2

20

19

Tosçelik Profil ve Sac Endüstrisi A.Ş.

İskenderun TSO

Orta-Düşük

    6.078.515.748

3

34

41

Baştuğ Metalürji Sanayi A.Ş.

Osmaniye TSO

Orta-Düşük

    4.109.118.141

4

55

46

MMK Metalürji Sanayi Ticaret ve Liman İşletmeciliği A.Ş.

Dörtyol TSO

Orta-Düşük

    2.846.225.968

5

72

*

Tosyalı Toyo Çelik A.Ş.

Osmaniye TSO

Orta-Düşük

    2.410.861.636

6

75

80

Koç Metalürji A.Ş.

Dörtyol TSO

Orta-Düşük

    2.228.840.893

7

77

78

Sasa Polyester Sanayi A.Ş.

Adana Sanayi Odası

Orta-Yüksek

    2.201.963.427

8

88

145

Atakaş Çelik Sanayi ve Ticaret A.Ş.

Dörtyol TSO

Orta-Düşük

    1.934.228.514

9

100

105

Kipaş Mensucat İşletmeleri A.Ş.

Kahramanmaraş TSO

Düşük

    1.778.818.919

10

110

107

Tosyalı Filmaşin ve İnşaat Demir Üretim Sanayi A.Ş.

İskenderun TSO

Orta-Düşük

    1.651.076.475

11

127

100

Çimsa Çimento Sanayi ve Ticaret A.Ş.

Mersin TSO

Düşük

    1.492.412.736

12

136

195

Net Haddecilik Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.

Dörtyol TSO

Orta-Düşük

    1.373.780.014

13

175

184

Tosyalı Demir Çelik Sanayi A.Ş.

İskenderun TSO

Orta-Düşük

    1.107.392.802

14

178

186

Kipaş Kâğıt Sanayi İşletmeleri A.Ş.

Kahramanmaraş TSO

Düşük

    1.100.046.566

15

192

124

Temsa Ulaşım Araçları Sanayi ve Ticaret A.Ş.

Adana Sanayi Odası

Orta-Yüksek

    1.025.019.644

16

218

193

Başhan Tarımsal Ürünleri Pazarlama Sanayi ve Dış Ticaret A.Ş.

Mersin TSO

Düşük

       925.634.778

17

240

213

İlhan Demir Çelik ve Boru Profil Endüstrisi A.Ş.

Dörtyol TSO

Orta-Düşük

       838.839.218

18

252

234

Şirikçioğlu Mensucat Sanayi ve Ticaret A.Ş.

Kahramanmaraş TSO

Düşük

       814.646.282

19

254

225

Aves Enerji Yağ ve Gıda Sanayi A.Ş.

Mersin TSO

Düşük

       807.817.403

20

262

386

Tosçelik Spiral Boru Üretim Sanayi A.Ş.

İskenderun TSO

Orta-Düşük

       794.166.879

21

227

336

Beyteks Tekstil Sanayi ve Ticaret A.Ş.

Adana Sanayi Odası

Düşük

       757.678.159

22

284

259

Mem Tekstil Sanayi ve Ticaret A.Ş.

Kahramanmaraş TSO

Düşük

       745.276.256

23

293

322

Akyem Adana Yem Yağ Biodizel Tarım ve Sanayi Ticaret A.Ş.

Adana Sanayi Odası

Düşük

       718.902.211

24

298

282

İskur Tekstil Enerji Ticaret ve Sanayi A.Ş.

Kahramanmaraş TSO

Düşük

       710.546.837

25

313

277

Elita Gıda Sanayi ve Ticaret A.Ş.

Adana Sanayi Odası

Düşük

       676.879.683

26

316

324

Matesa Tekstil Sanayi ve Ticaret A.Ş.

Kahramanmaraş TSO

Düşük

       673.814.203

27

320

335

Memişoğlu Tarım Ürünleri Ticaret Ltd. Şti.

Mersin TSO

Düşük

       661.039.378

28

334

359

Güney Çelik Hasır ve Demir Mamulleri Sanayi Ticaret A.Ş.

Adana Sanayi Odası

Orta-Düşük

       626.374.441

29

345

294

KÇS Kahramanmaraş Çimento Beton Sanayi ve Madencilik İşletmeleri A.Ş.

Kahramanmaraş TSO

Düşük

       603.540.695

30

353

344

Adana Çimento Sanayi T.A.Ş.

Adana Sanayi Odası

Düşük

       586.583.908

31

370

**

Corbus Çelik Sanayi ve Ticaret A.Ş.

Dörtyol TSO

Orta-Düşük

       560.786.984

32

372

422

Bossa Ticaret ve Sanayi İşletmeleri T.A.Ş.

Adana Sanayi Odası

Düşük

       557.967.359

33

383

423

Abdioğulları Plastik ve Ambalaj Sanayi A.Ş.

Adana Sanayi Odası

Orta-Düşük

       539.712.677

34

387

**

Amylum Nişasta Sanayi ve Ticaret A.Ş.

Adana Sanayi Odası

Düşük

       531.244.273

35

405

430

Medcem Madencilik ve Yapı Malzemeleri Sanayi ve Ticaret A.Ş.

Silifke TSO

Orta-Düşük

       510.091.364

36

414

441

Teknopanel Çatı ve Cephe Panelleri Üretim Sanayi ve Ticaret A.Ş.

Mersin TSO

Orta-Düşük

       499.730.426

37

454

427

Gürsoy Yem Gıda ve Hayvancılık Sanayi Ticaret A.Ş.

Adana Sanayi Odası

Düşük

       459.891.169

38

466

389

Arbel Bakliyat Hububat Sanayi ve Ticaret A.Ş.

Mersin TSO

Düşük

       451.820.888

39

486

**

Çukurova İnşaat Makinaları Sanayi ve Ticaret A.Ş.

Mersin TSO

Orta-Düşük

       427.110.387

40

487

**

Arıkan Mencuat Sanayi ve Ticaret A.Ş.

Kahramanmaraş TSO

Düşük

      426.178.074

41

492

**

Durum Gıda Sanayi ve Ticaret A.Ş.

Mersin TSO

Düşük

      420.901.519

NOT: 711,6 milyon liralık üretimden net satışla İSO 500 listesinin 297’nci sırasında yer alan Kahramanmaraş Kâğıt Sanayi ve Ticaret A.Ş., İstanbul Sanayi Odası’na (İSO) kayıtlı bulunduğu için Doğu Akdeniz listesinde gösterilmemiştir.

TOPLAM

63.460.621.036

* Listeye ilk kez girenler

** İSO 2'nci 500'den yükselenler