İhracat sahnesinde 'demir-çelik' sesleri
Türkiye İhracatçılar Meclisi, 2017 yılının ilk 1000 ihracatçı şirketini açıkladı. Listeye 64 firma girdiren Doğu Akdeniz'de demir-çelik sektörü oyuncuları hem sayı hem ihracat artışı bakımından öne çıktı. Hataylı MMK Metalürji, 2016'daki ihracatını 2017'de yüzde 250 artırarak 371'incilikten 96'ncılığa yükseldi.
Başar ŞEKER / Refleks -
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) tarafından 16 yıldır yapılan ve 26 sektörün tamamını kapsayan ‘İlk 1000 İhracatçı Firma’ araştırmasının 2017 yılı sonuçları açıklandı. 2017 yılında en fazla ihracat yapan firmaların oluşturduğu listenin ilk 10’u içerisinde aralarında Ford, Toyota, Tofaş, Oyak-Renault ve Mercedes-Benz’in bulunduğu otomotiv sektörü şirketleri yer aldı.
İHRACATIN YÜZDE 63’Ü 1000 FİRMADAN
TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi’nin açıkladığı araştırmanın sonuçlarına göre, ilk 1000 firmanın toplam ihracatı 2017’de yüzde 13,4 artarak 92,3 milyar dolara çıkarken, otomotiv sektörü yüzde 27,2’lik pay ile lider, İstanbul ise 426 firma ile iller bazında birinci oldu. İlk 1000 ihracatçı firma, TİM verilerine göre 2017 yılında 147,3 milyar dolar olan Türkiye ihracatının yüzde 62,7’sini tek başına gerçekleştirdi.
DEMİR-ÇELİK, GIDA-TARIM, TEKSTİL-HAZIR GİYİM
Adana-Mersin-Hatay-Osmaniye-Kahramanmaraş kentlerinin oluşturduğu Doğu Akdeniz Bölgesi’nde ise ağırlıklı sektör yüzde 21,9’luk pay ile demir-çelik oldu. Bu sektörü yüzde 20,3’lük pay ile gıda-tarım, yüzde 17,2’lik pay ile tekstil-hazır giyim takip etti. Geçen yıl 59 firmayla temsil edilen Doğu Akdeniz, listeye bu yıl 64 firma girdirmeyi başardı. Bölgede TİM verilerine göre 2017 yılında gerçekleştirilen 6,8 milyar dolarlık ihracatın yüzde 54,4’ünü bu 64 şirket üstlendi.
İSDEMİR YİNE ZİRVEDE
Geçen yıl 421 milyon dolarlık ihracat yapan İskenderun Demir Çelik A.Ş. (İsdemir) bir kez daha Doğu Akdeniz’de ipi göğüsleyen firma oldu. İsdemir’i 276 milyon dolarla Tosçelik Profil ve Sac Endüstri A.Ş., 171 milyon dolarla Temsa Ulaşım Araçları Sanayi Ticaret A.Ş., 170 milyon dolarla Sasa Dış Ticaret A.Ş., 167 milyon dolarla Kipaş Pazarlama ve Ticaret A.Ş. takip etti.
ADANA’NIN İHRACAT ŞAMPİYONU TEMSA
İlk 1000 ihracatçı arasında yer alan 64 Doğu Akdeniz firmasının 24’ü Adana, 15’i Mersin, 13’ü Kahramanmaraş, 11’i Hatay kentlerinde faaliyet gösteriyor. Listede Osmaniye sadece Baştuğ Metalürji Sanayi A.Ş. ile temsil edilirken; Temsa Adana’nın, Çimsa Mersin’in, Kipaş Kahramanmaraş’ın, İsdemir ise Hatay’ın ihracat şampiyonluğu koltuğunda oturuyor.
ATAKAŞ 123’ÜNCÜ SIRADAN GİRDİ
TİM’in açıkladığı listeye göre, Doğu Akdeniz firmalarından sadece 1’i bir sene öncenin listesindeki yerini korurken, 27 firma yukarı, 19 firma aşağı seyretti. Listeyle bu yıl 17 firma tanışırken, geçen yıl listede bulunan 12 firma da bu sene yer almadı. Listeye Hatay’dan Atakaş Çelik 123’üncü, Tosyalı Filmaşin 207’nci sıradan giriş yaparak büyük bir ihracat atağı yaptı. Listeye bu sene giren firmalardan bazıları şöyle: Akmetal Madencilik, Cansa Tarım Makinaları, Adana Çimento, Gizir Ahşap…
İHRACATIN YÜKSELENLERİ
TİM’in listesinde yer alan Hatay firması MMK Metalürji, 2016 yılındaki 43,5 milyon dolar ihracatını 2017 yılında yüzde 247 oranında artırarak 151,2 milyon dolara çıkardı. Önceki yıla göre 275 basamak birden yükselen demir-çelik devi ilk 1000 arasında 96’ncı sıraya oturdu. Tosyalı Demir Çelik ihracatını yüzde 163 artırarak 399 basamaklık, Tosçelik de yüzde 90 artırarak 52 basamaklık yükseliş kaydetti.
İSDEMİR EN KÂRLI ÜÇÜNCÜ ŞİRKET
Hatay’da faaliyet gösteren ve Türkiye’nin 7’nci büyük sanayi kuruluşu olan İskenderun Demir Çelik A.Ş. (İsdemir), TİM’in araştırmasına göre, 2017 yılı bilançosundaki 3 milyar 16 milyon liralık vergi öncesi kârla Türkiye’nin ilk 1000 ihracatçısı içerisindeki 3’üncü kârlı şirketi oldu. İsdemir ayrıca, 2017 yılında gerçekleştirdiği 8 milyar 997 milyon liralık yurtiçi satış tutarı ile ilk 1000 ihracatçı içerisinde yurtiçi satışlarda 2’nci şirket olmayı başardı.
/ / /
TİM İLK 1000 İHRACATÇI LİSTESİ-2017 (DOĞU AKDENİZ)
SIRA
2017
2016
FİRMA
İL
İHRACAT ($)
1
26
29
İskenderun Demir Çelik A.Ş.
Hatay
420.961.914,00
2
38
90
Tosçelik Profil ve Sac Endüstri A.Ş.
Hatay
276.265.482,00
3
75
104
Temsa Ulaşım Araçları Sanayi Ticaret A.Ş.
Adana
171.412.414,00
4
76
84
Sasa Dış Ticaret A.Ş.
Adana
170.099.657,00
5
80
102
Kipaş Pazarlama ve Ticaret A.Ş.
Kahramanmaraş
167.297.883,00
6
96
371
MMK Metalürji Sanayi Ticaret ve Liman İşletmeciliği A.Ş.
Hatay
151.240.762,00
7
123
-
Atakaş Çelik Sanayi ve Ticaret A.Ş.
Hatay
115.598.640,00
8
125
152
Baştuğ Metalürji Sanayi A.Ş.
Osmaniye
114.284.254,00
9
139
139
Çimsa Çimento Sanayi Ticaret A.Ş.
Mersin
103.794.975,00
10
192
139
İskur İplik Kumaş Mensucat Ticaret Sanayi A.Ş.
Kahramanmaraş
77.791.136,00
11
205
297
*
Adana
75.675.513,00
12
207
-
Tosyalı Filmaşin ve İnşaat Demir Üretim Sanayi A.Ş.
Hatay
74.474.249,00
13
208
607
Tosyalı Demir Çelik Sanayi A.Ş.
Hatay
74.058.273,00
14
249
336
Başhan Tarımsal Ürünler Pazarlama Sanayi Dış Ticaret A.Ş.
Mersin
63.877.334,00
15
271
125
Arbel Bakliyat Hububat Sanayi Ticaret A.Ş.
Mersin
60.689.783,00
16
281
236
Aves Enerji Yağ Gıda Sanayi A.Ş.
Mersin
59.242.223,00
17
309
435
Güney Çelik Hasır ve Demir Mamulleri Sanayi Ticaret A.Ş.
Adana
54.243.711,00
18
319
370
Menas Mersin Zirai Ürünler İşleme İhracat Sanayi Ticaret A.Ş.
Mersin
53.146.992,00
19
328
260
Tek Asya Tarım Ürünleri Ticaret Ltd. Şti.
Hatay
51.764.655,00
20
335
389
Kıvanç Tekstil Sanayi Ticaret A.Ş.
Adana
50.576.919,00
21
371
375
Filpa Ambalaj ve Dış Ticaret A.Ş.
Adana
46.815.663,00
22
394
400
İsfa Metal Tekstil Sanayi ve Ticaret A.Ş.
Kahramanmaraş
45.307.181,00
23
404
524
Çukurova İnşaat Makinaları Sanayi Ticaret A.Ş.
Mersin
44.202.117,00
24
436
367
Matesa Tekstil Sanayi Ticaret A.Ş.
Kahramanmaraş
41.459.552,00
25
458
628
Hateks Hatay Tekstil İşletmeleri A.Ş.
Hatay
40.162.497,00
26
461
529
Akyem Adana Yem Yağ Biodizel Tarım ve Sanayi Ticaret A.Ş.
Adana
40.051.146,00
27
465
395
Elita Gıda Sanayi Ticaret A.Ş.
Adana
39.600.632,00
28
473
565
Akhan Un Fabrikası Tarım Ürünleri Gıda Sanayi Ticaret Ltd. Şti.
Adana
39.005.053,00
29
481
302
Memişoğlu Tarım Ürünleri Ticaret Ltd. Şti.
Mersin
38.491.824,00
30
493
304
Bossa Ticaret ve Sanayi İşletmeleri T.A.Ş.
Adana
37.262.525,00
31
501
827
Omnia Nişasta Sanayi Ticaret A.Ş.
Adana
36.730.808,00
32
517
564
Armen İplik Örme Tekstil Sanayi Ticaret A.Ş.
Kahramanmaraş
35.746.709,00
33
555
620
Akaş Tarım Ürünleri İnşaat Ahşap Plastik Ambalaj Sanayi ve Ticaret A.Ş.
Hatay
33.397.955,00
34
558
-
**
Hatay
33.240.818,00
35
569
385
Dicle Gıda ve Tarım Ürünleri Sanayi Ticaret Ltd. Şti.
Mersin
32.653.508,00
36
575
874
Pilyem Gıda Tarım Sanayi Ticaret A.Ş.
Adana
32.519.176,00
37
579
490
Durum Gıda Sanayi Ticaret A.Ş.
Mersin
32.357.551,00
38
593
463
Gözek Tekstil İthalat İhracat Sanayi Ticaret A.Ş.
Adana
31.669.689,00
39
609
668
Amylum Nişasta Sanayi Ticaret A.Ş.
Adana
30.819.692,00
40
622
556
Erdem Tekstil Sanayi ve Ticaret A.Ş.
Kahramanmaraş
30.407.104,00
41
627
-
Akmetal Dış Ticaret Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş.
Adana
30.270.906,00
42
628
452
Nawras Tarım Ürünleri Gıda Nakliyat İnşaat İthalat İhracat Sanayi Ltd. Şti.
Mersin
30.259.188,00
43
646
701
**
Adana
29.682.083,00
44
674
968
Garip Tavukçuluk Gıda ve Yem Sanayi Ticaret A.Ş.
Adana
28.748.479,00
45
676
-
Cansa Tarım Makinaları İmalat Pazarlama ve Ticaret Sanayi Ltd. Şti.
Adana
28.715.239,00
46
698
643
Saf Mensucat Sanayi Ticaret A.Ş.
Kahramanmaraş
28.088.036,00
47
701
639
Tat Nişasta Sanayi Ticaret A.Ş.
Adana
28.051.727,00
48
726
540
*
Adana
26.981.655,00
49
739
-
Adana Çimento Sanayi T.A.Ş.
Adana
26.464.042,00
50
743
-
Doruklar Örme Kumaş Tekstil Ticaret Sanayi A.Ş.
Kahramanmaraş
26.245.788,00
51
755
-
Şirikçioğlu Pazarlama ve Ticaret A.Ş.
Kahramanmaraş
25.857.467,00
52
765
-
Maviş İplik Örme Tekstil Sanayi ve Ticaret A.Ş.
Kahramanmaraş
25.438.813,00
53
807
998
**
Mersin
24.144.376,00
54
819
-
T & P İç ve Dış Ticaret Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.
Kahramanmaraş
23.694.059,00
55
822
-
Sertel Vida Metal A.Ş.
Mersin
23.578.167,00
56
835
-
Arzu Çelik Metal Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.
Kahramanmaraş
23.212.771,00
57
853
-
Gemciler Güven Metal Sanayi Ticaret A.Ş.
Kahramanmaraş
22.736.231,00
58
863
-
**
Mersin
22.543.786,00
59
873
760
*
Mersin
22.207.610,00
60
887
727
Özler Tarım Ürünleri Üretim Pazarlama Sanayi Ticaret A.Ş.
Adana
21.769.548,00
61
924
-
**
Mersin
20.971.845,00
62
959
-
Gizir Ahşap İnşaat Turizm Sanayi Ticaret A.Ş.
Adana
20.215.033,00
63
978
910
Sunar Pazarlama ve Dış Ticaret Ltd. Şti.
Adana
19.977.564,00
64
986
-
**
Hatay
19.681.240,00
3.727.933.621,00
KAYNAK: TİM
* Adının açıklanmasını istemiyor
** Araştırmaya katılmıyor