Kredi kısıtı yüksek faizden daha kötü

Ekonomist Kerim Rota, iki yılı aşan kredi kısıtlamalarının ekonomiyi çok daha sıkıntılı bir noktaya sürüklediğini belirterek ekonomi yönetimine, 'Faiz biraz daha yüksek olabilir ama bu kısıt sürerse Türkiye çok değerli işletmelerini kaybedebilir' uyarısında bulundu. Rota, şirketlere ise 'Nakit akışını sadece bankalarla değil, yıllardır çalıştığınız şirketlerle birlikte yönetin' önerisini yaptı.

Finans sektörünün deneyimli isimlerinden Kerim Rota, Çukurova Genç İşadamları Derneği’nde düzenlenen etkinlik öncesi Refleks yazarı Mehmet Uluğtürkan’ın sorularını yanıtladı. Ekonomik sıkıntıların en çok reel sektörü zorladığını söyleyen Rota, nakit akış yönetiminin hayati önem taşıdığı bir dönemden geçildiğini belirterek, “Çok iyi yöneten şirketler olduğu gibi, bu işin önemini hâlâ kavramamış çok sayıda şirket var. Nakit akış yönetimi derken sadece bankalarla olan ilişkileri kastetmiyorum. Tedarikçilerle ve çalıştığınız şirketlerle olan nakit yönetimi de kritik. Ne yazık ki piyasalar, nakit akışını yönetemeyen şirketlere veda edecek,” dedi.

Ekonomi yönetiminin başına yeniden getirilen Mehmet Şimşek’in iki yıl içinde kamu bilançosunu düzeltme konusunda 10 üzerinden 9’u hak ettiğini belirten Rota, “Eriyen Merkez Bankası rezervleri eski seviyesine getirildi. Toplam mevduatın yüzde 75’i artık döviz cinsinden değil. TL yeniden güven kazandı. Ülke dışarıdan borç alabilir hale getirildi. Risk primimiz iyileşti, yabancı yatırımcı güveni geri geldi. Ancak, enflasyonu düşürme konusunda verebileceğim not 10 üzerinden ancak 5 olur” diye konuştu.

TEK SAHİPLE PROGRAM YÜRÜMEZ

2023 Ekim’inde açıklanan Orta Vadeli Program’da enflasyon hedefinin yüzde 15 olarak belirlendiğini, fakat bu hedefin ne tutturulabildiğini ne de yaklaşılabildiğini hatırlatan Rota, bunun üç majör hatadan kaynaklandığını söyledi. İlk hatanın programın sahiplenilmesi olduğunu belirten Rota şöyle devam etti:

“Programa Mehmet Şimşek dışında kimse sahip çıkmıyor. Sadece Şimşek’in programı gibi görülüyor. Oysa enflasyonla mücadelede başarı, toplumun tüm kesimlerinin ortak kararlılığıyla sağlanabilir. Üç yıldız oyuncuyla maç kazanılmaz. 11 kişinin uyumu gerekir. BDDK, kamu bankaları, SPK ve Varlık Fonu tarafında bir takım görüntüsü yok.”

İkinci hatanın zamanlama olduğunu söyleyen Rota, “Bir enflasyonla mücadele programının süresi 18 ayı geçmemeli. Sıkı para politikası ve faiz artışında geç kalındı. Gaye Hanım’ın Merkez Bankası Başkanlığı’na getirilmesi de hataydı. 2024 yerel seçimleri nedeniyle gevşek bir süreç izlendi. Ardından Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanması gündemi belirledi ve enflasyon hedeften daha da uzaklaştı” ifadelerini kullandı.

YÜKSEK ENFLASYONDA UNUTULANLAR

Enflasyonun çift haneli olduğu ekonomilerde gündemin üç başlıkta toplandığını hatırlatan Rota, “Enflasyon–faiz–kur. Yüksek enflasyonda üretim, katma değer, inovasyon ve verimlilik kağıt üzerinde kalır. Hane halkının yaşadıkları göz ardı edilir. Enflasyon tek haneye indiğinde İstanbul’un finans merkezi olmasını, savunma sanayindeki gelişmeleri, Borsa İstanbul–NASDAQ iş birliğini konuşuyorduk” dedi.

Rota, bugün yapılması gereken en kritik hamlenin kredi kısıtının kaldırılması olduğuna işaret ederek “Varsın faizler biraz daha yüksek olsun ancak, bu kadar sert kredi kısıtı piyasaları daha büyük sıkıntıya sokmadan kaldırılmalı” diye konuştu.