Başar ŞEKER / Refleks -
Türkiye ekonomisi yüksek enflasyonun, mali disiplin arayışının ve kayıt dışılığı azaltmaya yönelik adımların belirlediği bir dönemin içinden geçerken 2026 yılı, üç ana başlıkta kritik düzenlemelerin yürürlüğe girdiği bir milat olacak. Vergi sisteminin dijitalleşmesi, SGK prim yapısının yeniden şekillendirilmesi ve banka işlemlerinin sıkı şeffaflık kurallarına bağlanması hem işletmelerin hem de vatandaşlar günlük ekonomik yaşamını önemli ölçüde etkileyecek.
Bu üçlü değişim hem maliyetleri hem prosedürleri hem de işletme disiplinini yeniden tanımlayan kapsamlı bir dönüşüm anlamına geliyor.
VERGİ SİSTEMİNDE DİJİTAL ÇAĞ: KÂĞIT FATURA 2026’DA TAMAMEN BİTİYOR
Türkiye, uzun yıllardır kademeli olarak ilerleyen dijital vergi dönüşümünde 2026 itibarıyla geri dönüşü olmayan bir aşamaya geçiyor. 573 Sıra No’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği, 1 Ocak 2026’dan itibaren kâğıt faturanın ticari hayattan tamamen çıkarılacağını hükme bağlıyor.
Buna göre:
- Kâğıt fatura dönemi kesin olarak kapanıyor.
- E-fatura mükellefi olmayanlar da dâhil tüm işletmeler, yaptıkları her satış için tutar sınırı olmaksızın e-arşiv fatura düzenlemek zorunda olacak.
Bu adım, yalnızca operasyonel kolaylık değil; aynı zamanda kayıt dışılıkla mücadelede verilerin doğrudan dijital ortamda toplanması anlamına geliyor. Türkiye’nin vergi mimarisinde bu düzenleme, “dijital vergi devletine geçişte kritik bir kırılma noktası” olarak yorumlanıyor.
SGK PRİMLERİNDE YENİ ORANLAR: 2026’DA İŞGÜCÜ MALİYETİ ARTACAK
Ekonomideki sıkılaştırma politikalarının bir yansıması olarak, 2026 yılı SGK primlerinde önemli değişiklikler içeriyor.
Öne çıkan düzenlemeler:
- Uzun vadeli sigorta prim oranı yüzde 20’den 21’e çıkıyor.
- İsteğe bağlı sigorta, ev hizmetleri ve tarım işlerinde prim oranları 1 puan artırılıyor.
- İmalat dışı sektörlerde hazine indirimi 4 puandan 2 puana düşüyor; imalat sektöründe ise 5 puan olarak korunuyor.
- Genç girişimciler için uygulanan 1 yıllık Bağ-Kur teşviki kaldırılıyor.
- İşveren prim oranı yüzde 37,5’ten 38,5’e yükseliyor.
- Prime esas kazanç üst sınırı asgari ücretin 9 katına çıkarılıyor.
Bu düzenlemelerin toplam etkisi, özellikle hizmet sektöründe faaliyet gösteren işletmeler için belirgin olacak. İmalat sektörünün desteklenmeye devam etmesi, ekonomi yönetiminin “üretim odaklı büyüme” yaklaşımının sürdüğünü gösteriyor. Buna karşın genel prim artışları, 2026 yılını işgücü maliyetlerinin yukarı yönlü seyrettiği bir yıl haline getirecek.
BANKACILIKTA YENİ ŞEFFAFLIK REJİMİ: YÜKSEK TUTARLAR İÇİN BEYAN ZORUNLULUĞU
Türkiye finans sistemi, 1 Ocak 2026’dan itibaren para transferlerinde yepyeni bir döneme giriyor. Amaç; kara para aklamayı, kaynağı belirsiz varlık hareketlerini ve kayıt dışı ekonomik ilişkileri daha sıkı biçimde kontrol altına almak.
Yeni kurallar şöyle:
- 200.000 TL – 2 milyon TL arası transferlerde kısa açıklama yazmak zorunlu.
- 2 milyon TL – 20 milyon TL transferlerinde “Nakit İşlem Beyan Formu” doldurulacak.
- 20 milyon TL ve üzeri tüm işlemlerde ise detaylı açıklama + belge (fatura, sözleşme vb.) talep edilecek.
- “Bireysel ödeme”, “borç”, “diğer” gibi belirsiz ifadeler artık kabul edilmeyecek; açıklama minimum 20 karakter olacak.
- Beyan yapılmayan işlemler bankalar tarafından gerçekleştirilmeyecek.
Bu düzenlemeler, özellikle şirket satışları, büyük ölçekli ticari işlemler, gayrimenkul alım-satımları ve finansal yeniden yapılandırma süreçleri için yeni bir prosedür seti getiriyor. Bankaların, nedeni belirsiz yüksek tutarlı işlemlere kapıyı kapatması, Türkiye’nin mali şeffaflık çerçevesinin uluslararası standartlara yaklaştığının göstergesi olarak görülüyor.
2026, EKONOMİDE YENİ DÖNEMLERİN KESİŞİM NOKTASI
Türkiye, 2026’ya yalnızca bir takvim değişimi olarak değil; ekonomi, vergi ve sosyal güvenlik sisteminde büyük bir dönüşümün başlangıç yılı olarak giriyor. Dijitalleşme ivme kazanırken işletmeler için kayıt dışı alan daralıyor; buna karşın prim artışları ve yeni prosedürler maliyet ve uyum yükünü artırıyor.
Bu dönüşümlerin etkisi, 2026 yılının ekonomik politikalar açısından hem bir disiplin hem de bir yeniden yapılanma yılı olacağını şimdiden gösteriyor.
YORUMLAR