Sanat, sadece estetik bir kaygı değil aynı zamanda insanın iç dünyasına, algılarına ve yaratıcılığına dokunan bir dildir. Sanayi işletmeleri yoğun teknik süreçlerle çalışsa da bu sistemin arkasında insanlar vardır. İşte bu yüzden sanat gereklidir.
Neden mi, bu ikiliyi yan yana hayal ediyorum?
Çünkü, sanat ve üretim aynı yaratma hamurundan yoğrulmuş iki kardeştir.
Makina dairesi çoğu zaman soğuk kahve kıvamında itici ve mekanik görünür. Oysa üretim, hammaddenin bir fikre dönüşmesidir. Sanatta da bu durum böyle değil mi? Duvara asılan bir tablo tuval ve boyadan ibaret değildir. Fabrikadaki sistem de böyledir. Sanat bu dönüşümü görünür kılar. Çalışanlar, ‘parça’ değil 'eser’ ürettiklerini hisseder. Victon Hugo’nun dediği gibi “Bilim sanatın zekasıdır, sanat bilimin hayal gücü…”
Psikoloji, ‘akış’ (flow) diyor; dalıp gidersin, zaman un ufak olur. Bir keman virtüözüyle tecrübeli kaynak ustasının iyi gününde yaşadığı his aynıdır. Zihin o kadar meşgul olur ki zaman duygusu silikleşir, kendini gözlemlemek bile zorlaşır. Atölyeye sanat aktiviteleri, seramik workshopu, müzik molası, grafitli duvar ekleyince çalışanlar iş akışına daha hızlı girer. Burnout grafiği aşağı, üretkenlik yukarı…
Müşteriler artık fiyat-performans tablolarından çok hikâye satın alıyor. Üretim tesisine sanat entegre etmek, markanın Instagramına filtre gerektirmeyen sahneler taşır. “Endüstriyel tasarım sergimizde, kendi üretim artıklarımızla heykeller yaptık” cümlesi kadar kulak dolduran kaç basın bülteni var?
Fabrika kapısı şehre kapalı olunca 'Sireniyle rahatsız eden kocaman kutu’ olarak algılanır. Sanat–üretim iş birliği, o kapıları galeriye çevirir. Hafta sonu çocuk atölyeleri, makine parçalarından enstalasyonlar… Böylece mahallelinin gözünde işletme, duman püskürten dev yerine ilham yayıcı komşuya dönüşür.
Nasıl başlamalı?
Üretim artıklarından art scrap yapabilirsin, sürdürülebilirlik disiplininde de olarak.
Hayal gücünü zorla… Bırak çalışanların projeler çıkarsın.
Duvarları grafiti yap, tüm çalışanların eşleri çocuklarını da çağır.
Bazı toplantıları sergi formatında sun, hedefleri obje yerleştirmeyle anlatsın.
Özetle, sanat, üretimi daha insani, üretim de sanatı daha somut kılar. Aynı potada buluştuklarında ortaya çıkan alaşım hem motivasyon hem inovasyon hem de toplumsal etki bakımından 'Paslanmaz çelik’tir.
Atölyenin bir köşesine tuval koy. Göreceksin, çarklar aynı hızda dönse bile ortaya çıkan enerji bambaşka olacak.
Bilim açıklamaktır, sanat anlamaktır. (Gustav Klimt)
YORUMLAR