41 Doğu Akdeniz devinden 64 milyar lira

Başar ŞEKER / Refleks -

İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) yarım asrı deviren ve ülkemizde sanayi sektörünün en değerli verilerini oluşturan ‘Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu’ (İSO 500) araştırmasının 2018 yılı sonuçları açıklandı. Geçen yıl 79 milyar liralık üretimden net satış gerçekleştiren Tüpraş’ın bir kez daha ipi göğüslediği listede Doğu Akdeniz’den 41 sanayi kuruluşu yer aldı. Adana-Mersin-Osmaniye-Hatay-Kahramanmaraş kentlerinin oluşturduğu bölgenin zirvesinde ise, bu yıl da, geçen yıl 15,8 milyar liralık üretimden net satış yapan İskenderun Demir Çelik A.Ş. ipi göğüsleyen oldu.

3 KENTTE FİRMA SAYISI AZALDI

İSO 500’ün Doğu Akdeniz listesinde, bağlı bulundukları odalara göre sınıflanan 41 sanayi kuruluşunun ayrı ayrı 11’i Adana ve Hatay’da, 9’u Mersin’de, 8’i Kahramanmaraş’ta, 2’si Osmaniye’de faaliyet gösteriyor. (İSO 500’ün 2017 listesinde Hatay 13, Adana 12, Kahramanmaraş 9 firma ile temsil edilmişti.) 2017’de 42 firmayla 45 milyar liralık üretimden net satış gerçekleştirilen İSO 500’ün Doğu Akdeniz listesinde, bu yıl 41 sanayi devinin gerçekleştirdiği üretimden net satış tutarı 64 milyar lirayı buldu. Listede bu yıl 18 firma, önceki yıla göre sırasını yükseltirken; 16’sı geriledi. 6 firmanın ilk kez bu yıl girdiği listede, sadece İskenderun Demir Çelik A.Ş. sırasını koruyan firma oldu. 

İLÇELERDEN 36 MİLYAR LİRA

Tosçelik Spiral Boru Üretim Sanayi A.Ş.’nin 124 basamaklık, Beyteks Tekstil Sanayi ve Ticaret A.Ş.’nin 109 basamaklık yükselişleriyle ses getirdiği listede yine ilçelerde üretim yapan sanayi devleri öne çıktı. Listede Dörtyol Ticaret ve Sanayi Odası’na kayıtlı 6, İskenderun Ticaret ve Sanayi Odası’na kayıtlı 5, Silifke Ticaret ve Sanayi Odası’na kayıtlı 1 firma yer aldı ve bu firmaların üretimden net satışları 36 milyar lirayı buldu. Öte yandan İSO 500’ün Doğu Akdeniz listesinde 1 milyar liralık üretimden net satış eşiğini geçen firma sayısı da 15 oldu.

TEKNOLOJİDE YİNE SINIFTA KALDIK

Avrupa İstatistik Ofisi’nin (Eurostat) sektörleri teknoloji yoğunluklarına göre sınıflandırdığı verilerinden hareketle; İSO 500’ün Doğu Akdeniz listesinde yer alan sanayi kuruluşlarının yüzde 54’ü düşük teknolojili, yüzde 42’si orta-düşük teknolojili, yüzde 4’ü ise orta-yüksek teknolojili sektörlerde üretimlerini sürdürüyor. İSO 500 listesindeki hiçbir Doğu Akdeniz firması yüksek teknolojili bir sektörde üretim yapmıyor. Listedeki 41 Doğu Akdeniz firmasının 22’si düşük, 17’si orta-düşük ve 2’si orta-yüksek teknolojili sanayi kuruluşları. Doğu Akdeniz’in orta-yüksek teknolojili üretim yapan 2 sanayi kuruluşunun isimleri ise şöyle: Sasa Polyester Sanayi A.Ş. ve Temsa Ulaşım Araçları Sanayi ve Ticaret A.Ş.

TOSYALI TOYO ÇELİK A.Ş. LİSTEYE DAMGA VURDU

Türk özel sektörünün lider yassı çelik ve çelik boru üreticisi Tosyalı Holding’in yüksek teknolojiyle üretilen çelik ürünlerde Japonya’nın ve dünyanın lider şirketlerinden Toyo Kohan arasındaki işbirliğinin sonuçları da İSO 500’de kendini hissettirdi. İki devin bir araya gelerek kurduğu Tosyalı Toyo Çelik A.Ş., 2018 yılında gerçekleştirdiği 2 milyar 411 milyon liralık üretimden net satış ile İSO 500 listesine 72’nci sıradan girerek büyük başarıya imza attı.

• Tosyalı Toyo Çelik A.Ş.’nin temeli, yaklaşık 3 yıl süren hazırlık çalışmaları sonucunda 2015 yılının Ocak ayında atıldı. Toplam 650 milyon dolarlık yatırım bedeli ile Osmaniye Organize Sanayi Bölgesi’nde 250 bin metrekarelik alanda kurulu olan tesis, 2016 yılının Aralık ayı itibarıyla deneme üretimlerine başladı ve beraberinde seri üretime geçti. Yüksek teknolojili çelik ürünlerde Türkiye’nin dışa bağımlılığının ortadan kaldırılması hedeflenen bu yatırımla birlikte ithal edilen ürünlerin önemli bir kısmı yurtiçinden karşılanıyor ve böylece cari açığın azalmasına da katkı sağlanıyor.
• 1,2 milyon tonluk haddeleme kapasitesi ile yaklaşık 800 kişinin istihdam edildiği tesislerde teneke, galvanizli sac, boyalı sac, soğuk haddelenmiş sac ve asitli-yağlı rulo üretimi gerçekleştiriliyor. Ambalaj sanayiinden elektrikli ev aletlerine, bilişim ürünlerinden inşaat sektörüne, beyaz eşyadan otomotive kadar geniş bir yelpazede kullanılmakta olan ürünler; sadece Türkiye’nin değil, Avrupa’dan Kafkaslara, Ortadoğu’dan Kuzey Afrika’ya kadar uzanan geniş bir coğrafyanın ihtiyacını karşılıyor.