Nadide Büşra KAYNAK / Refleks
KASEM Danışmanlık Proje Eğitim Ltd. Şti. kurucu ortaklarından Osman Demirkol, devletin vermiş olduğu desteklerden yararlanmak isteyen yatırımcılara proje hazırlama, yürütme ve sonuçlandırma konularında uzman ekibiyle yatırımcıların bu desteklerden yararlanmasına yardımcı oluyor. Refleks’in bu haftaki röportaj konuğu olan Demirkol, AB fonlarının hibe desteği sağladığı TKDK-IPARD projeleri başta olmak üzere Tarım ve Orman Bakanlığı’nın yürütmekte olduğu Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklemesi Programı, kalkınma ajansı projeleri, yatırım teşvikleri, KOSGEB gibi kurum, kuruluş ve programlara proje hazırlayarak yatırımcılara destek sağladıklarını belirtiyor.
TÜM SÜRECİ BİRLİKTE İZLİYORUZ
- Kısaca kendinizden bahseder misiniz?
Ben Osman Demirkol. KASEM Danışmanlık Proje Eğitim Ltd. Şti.’nin kurucu ortaklarındanım. 12 yıldır faaliyet gösteren KASEM’de uzman ekibimizle birlikte proje danışmanlığı üzerine çalışmaktayız.
- KASEM ne gibi hizmetler veriyor?
KASEM, devletin vermiş olduğu desteklerden yararlanmak isteyen yatırımcılara proje hazırlama, yürütme ve sonuçlandırma konularında uzman ekibiyle çalışarak yatırımcıların bu desteklerden yararlanmasına yardımcı oluyor. AB fonlarının hibe desteği sağladığı TKDK-IPARD projeleri başta olmak üzere Tarım ve Orman Bakanlığı’nın yürütmekte olduğu Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklemesi Programı, kalkınma ajansı projeleri, yatırım teşvikleri, KOSGEB gibi kurum, kuruluş ve programlara proje hazırlayarak yatırımcıların verilen desteklerden yararlanmaları konusunda yardımcı oluyoruz. Bizler KASEM olarak basit form doldurmalı değil, yatırımı sıfırdan planlıyoruz. Tüm süreçleri bilerek yatırımcıyı o şekilde yönlendiriyoruz.
- Çiftçiler hangi devlet desteklerinden yararlanabiliyor?
Ağırlıklı olarak soğuk hava deposu, sera kurulumu desteği, makine ekipmanları, mısır kurutma ve her türlü tarım ürünleri konusunda çiftçiler ve yatırımcılar destek alabiliyorlar.
AMAÇ STANDARDI AB SEVİYESİNE YÜKSELTMEK
- IPARD programları hakkında bilgi verir misiniz?
IPARD, AB tarafından aday ve potansiyel aday ülkelere destek olmak amacıyla oluşturulan bir programdır. IPARD, AB’nin ortak tarım ile kırsal kalkınma politikası ve ilgili politikalarının uygulanması ve yönetimi için uyum hazırlıklarını, bu kapsamda politika geliştirilmesini desteklemeyi amaçlıyor. IPARD desteği 2014-2020 dönemini içeriyor. IPARD programları ile birlikte AB ve Türkiye tarafından birlikte finanse edilerek destek programları uygulanacak. Programla birlikte, tarımsal işletmelerin fiziki varlıklarına yönelik yatırımlar, tarım ve balıkçılık ürünlerinin işlenmesi ve pazarlanması ile ilgili fiziki varlıklara yönelik yatırımlar, çiftçilik faaliyetlerinin çeşitlendirilmesi ve iş geliştirme konusunda yatırım yapmak isteyen işletmelerin destek alarak AB standartlarına yükseltilmesini kapsayan bir program.
- Peki, iller bazında destekler neler?
42 ilimiz bu program kapsamında destek alıyor. Bu iller arasında bölgemiz açısından söyleyecek olursam Hatay, Mersin ve Kahramanmaraş bu program kapsamında destek alabilecek iller arasında.
KDV MUAFİYETİ VAR
- Bu desteklerin maddi faydasının yanı sıra üretim miktarına ve istihdama katkısı nedir?
Bu program kapsamında 1 milyon 250 bin avro gibi ciddi bir destek söz konusu. Tabii, bu bütçenin yüzde 40’ı hibe olarak veriliyor ve aynı zamanda KDV’den muaf. Süt ve et işletmelerine 3 milyon avroluk destek sağlanıyor, bunun yüzde 40’ı karşılıksız veriliyor. Yine aynı şekilde su ürünlerinde de 1,5 milyon avro azami destek sağlanırken, yine bunun hibe oranı yüzde 40. Hayvancılıkta ise 500 bin avro azami destek sağlanırken, hayvancılığın hibe oranı yüzde 40 ila 70 arasında değişiyor.
- Yatırımcıların bu desteklerden yararlanması için ne yapması gerekiyor?
Yatırımcının yeterli finansman kaynağının olmasıyla birlikte yatırımcının yerinin halihazırda olması önemli. Yatırımcı AB’ye ihracat yapmamış olmalı. Yatırımın yapılacağı tesis uygun olmalı. Tesis bazlı yerlerde imarlı bir yerin olması önemli.
BİLİNMEYEN ÇOK ŞEY VAR
- Bu desteklerden yararlanamayanların gerekçesi nedir?
Bunun için öncelikli olarak arazinin uygun olmayışı, imarlı alan yetersizliğini söyleyebilirim. Tesis bazlı desteklerden yaralanmak isteyenler tesisleri için uygun arazi bakmak durumundalar; çünkü tarım alanlarında yapılması planlanan projeler desteklerden yararlanamıyor. Bunun için de imar bölgelerinin, tarım ihtisas bölgelerinin artırılması gerektiği düşüncesindeyim. Bölgemizde destek alan yerler arasında olan Mersin ve Hatay için bu durum önemli bir sorun oluşturuyor. Araziden kaynaklı olarak verilecek olan destek ya iptal oluyor ya da beklemede kalıyor. Yine yararlanılamamasının sebepleri arasında finansman önemli bir unsur… Çünkü ciddi bir finansman kaynağı gerekli… Hayvancılık için yatırım yapabilmek içinse belirli şartları sağlamak gerekiyor, mesela hayvancılık konusunda destek verilecek kişiden tecrübe ve uzmanlık bekleniyor. Hayvancılık konusunda 3 yıl aktif hayvancılık yapması şartlar arasında. Aynı zamanda ziraat mühendisliği ya da veterinerlik fakültesi diploması şartı hayvancılık konusunda destek almak isteyen yatırımcılardan istenen şartlar.
- Bölge çiftçisi bu desteklerden yararlanma konusunda yeterince istekli mi? İlgi gösteriyorlar mı?
Geçmişe bakınca daha istekli olduklarını söyleyebilirim, bunun sebebi ise bence projelerin ve desteklerin artık daha biliniyor olması.
KOOPERATİFLEŞME VURGUSU
- Çukurova çiftçisinin, yatırımcısının desteklerden yararlanması için ne yapması gerekiyor?
Bunu büyük çiftçi ve küçük çiftçi olmak üzere ikiye ayırarak yanıtlamam daha iyi olacaktır. Küçük çiftçi için bilgilendirme yapılmalı, ziraat odaları daha aktif olmalı, prosedürler daha basitleştirilmeli, başvuru şartları kolaylaştırılmalı, yine küçük çiftçi kooperatifleşme konusunda bilinçlendirilmeli. Bunu şöyle açıklayacak olursam, çiftçi traktör almak istediğinde fiyatının yüksek olmasından kaynaklı olarak alamıyor; ama kooperatifleşerek 20 kişi bir araya gelip iki traktör alınsa maliyet açısından oldukça uygun fiyata gelmiş olacaktır. Büyük çiftçide bilgilendirilmenin yanı sıra yatırım için teşvik edilmeli. Örneğin narenciye üreticisi narenciyeyi satamayınca meyve dalında kalıyor ve çürüyor. Oysa soğuk hava depoları yapılarak büyük çiftçi teşvik edilebilir. Mevcut tesisler için söyleyecek olursam tesiste ipotekli olmamalı şartı aranıyor. Oysa burada ipotek problem olarak görülmemeli, sadece makine ekipmanları alınacaksa ipotek şartı bu durum için ortadan kaldırılabilir.
ÇALIŞACAĞINIZ DANIŞMANI DOĞRU SEÇİN
Osman Demirkol: “Bizler KASEM olarak sadece Adana’da değil, aynı zamanda Mersin’de de bir şube şeklinde faaliyetteyiz. Türkiye genelinde danışmanlık hizmeti veren bir firmayız, daha öncesinde Bursa, Manisa, Konya, Batman danışmanlık yaptığımız iller arasında sayılabilir. İşini iyi yapan ve tecrübe sahibi bir ekiple danışmanlık hizmetini en iyi şekilde gerçekleştirmeye çalışıyoruz. Danışmanlık noktasında destek almak isteyenler için önerilerim ise, çalışacakları danışmanın tecrübesi, birikimi ve referansının oldukça önemli olduğunu ve bu konuda seçici davranmaları. Aynı zamanda benim de genel sekreterliğini yapmakta olduğum Proje Danışmanları Derneği’ne ulaşarak Türkiye genelinde danışmanlık konusunda tecrübe sahibi firmalara ulaşmaları mümkün.”
YORUMLAR